Doğrudan doğruya Kanun’dan doğan miras hakkına sahip olan aşağıda gösterilen mirasçılardır.
- Mirasbırakanın hısımları: a) Kan hısımları (TMK. m: 495 – 498).
- b) Evlatlığı ve altsoyu (TMK. m: 500).
- Mirasbırakanın Eşi (TMK. m: 499).
- Devlet (TMK. m: 501).
Kan Hısımlığına Dayanarak Yasal Mirasçı Olanlar
- DERECE (ZÜMRE) MİRASÇILARI
Miras bırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyudur (TMK. m: 495/1).
Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar (TMK. m: 495/II).
Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır (TMK. m: 495/3).
- DERECE (ZÜMRE) MİRASÇILARI
Altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar (TMK. m: 496/1).
Miras bırakandan önce Ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır (TMK. m: 496/2).
Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı takdirde, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır (TMK. m: 496/III).
- DERECE (ZÜMRE) MİRASÇILARI
Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, büyük ana ve büyük babalandır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar (TMK. m: 497/1).
Miras bırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır (TMK. m: 497/2).
Ana veya baba tararından olan büyük ana ve büyük babalardan biri altsoyu bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşse, ona düşen pay aynı taraftaki mirasçılara kalır (TMK. m: 497/III).
Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları bulunmaksızın miras bırakandan .önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır (TMK. m: 497/IV).
Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin mirasbırakandan önce ölmüş olması halinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları halinde onların payları diğer tarafa geçer (TMK. m: 497/V).
Evlilik Dışı Hısımların Mirasçılığı
Baba yönünden evlilik dışı çocuğun mirasçı olabilmesi için 2 şart vardır:
- a) Çocuk evlilik dışı doğmahdır.
- b) Çocuk ile baba arasında soybağı kurulmalıdır.
Evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hakim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar (TMK. m; 498).
Evlatlığın Mirasçılığı
Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder (TMK. m; 500).Evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olmazlar.
Sağ Kalan Eşin Miras Hakkı (TMK. Md 499)
Sağ kalan eşin miras alması için, mirasbırakanın ölümü anında Onunla evlilik bağının mevcut olması ve bu bağın mirasbırakanın ölümü anında sona ermiş olması gerekir.
Boşanmış eş miras alamaz. Ancak, sadece Boşanma Davası açılmış olması mirasa engel değildir.
Boşanma Davası kesinleşmeden eşlerden biri ölürse sağ kalan eş yine mirasçı olur. Çünkü Boşanma Davası ölümle düşer. Ancak boşanma sebebi cana kast ise bu eşin mirasçılığına engeldir (TMK. m: 578/1).
Ayrılık Kararından (TMK. m: 170 – 172} dolayı aynı yaşadıkları dönem içinde ölen eşe, diğeri mirasçı olur. |
Butlan Davası devam ederken ölen eşe, diğeri mirasçı olur.
Sağ kalan eşin, ölen eşinin malvarlığı üzerinde birbirinden farklı 2 temel hakkı vardır.
- a) Eşler arasında Yasal Rejim olan Edinilmiş Mallara; Katılma Rejimi (TMK. m: 218 vd.) varsa, katılma alacağı ve değer artış payı alacağını diğer mirasçılardan talep hakkı doğar.
Her eş veya mirasçıları, sözleşmeyle başka bir esas belirlememişlerse (TMK. m: 237), diğer eşe ait artık değerin yansı üzerinde hak sahibi olur (TMK. m: 236).
Eşlerden birinin ölümü halinde Tereke mallan arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet tanınmasını isteyebilir (TMK. m: 652, 240).
Ölen eşin kişisel mallan üzerinde ve Edinilmiş Mallar Rejiminden ölen eşe düşen artık değer Tereke olacağı için, mirasçı eşin bunlar üzerinde miras payı vardır (TMK. m: 220, 221}.
- b) Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:
- Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte birini (1/4) alır. 1. Zümre mirasçılarına 3/4 hisse kalır.
- Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yansım (1/2) alır. II. Zümre mirasçılarına 1/2 hisse kalır.
- Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babalan ve onların çocuklan ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçünü (3/4) alır. Derece başlan ve çocuklarına 1/4 hisse kalır.
Bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.
Devletin Mirasçılığı
Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete geçer (TMK, m: 501)
Saklı Paylı Mirasçılar
Saklı Paylı (Mahfuz Hisseli) mirasçılar, mirasbırakanın altsoyu, baba ve anası, kardeşleri ve eşidir (TMK. m: 505).
Saklı Paylar, mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarrufla ortadan kaldırması mümkün olmayan Kanunî miras payıdır.
Saklı Paylar (TMK. m: 506)
- Altsoy için yasal miras payının yansı (1/2),
- Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri (1/4),
- Sağ kalan eş için:
Altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı (4/4),
Diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü (3/4).