Önalım Şüfa Davası

Onalım (Şüfa) hakkı ne demektir, kaç çeşittir?

Bir taşınmazı öncelikle satın alma hakkı, demektir. 2 çeşittir.

1. Sözleşmeden Doğan Onalım Hakkı

Tarafların anlaşmasıyla doğar. Bu hak Tapu Siciline şerh verildiği takdirde; bu şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Kütükte koşullar belirtilmemişse taşınmazın üçüncü kişiye satışındaki koşullar esas alınır (TMK m: 735/1).

Şerhin etkisi her durumda, şerhin verildiği Tarihin üzerinden 10 yıl geçmekle sona erer (TMK. m: 735/U).

Yasal onalım hakkının kullanılmasına ve vazgeç­meye ilişkin hükümler sözleşmeden doğan onalım hak­kında da uygulanır (TMK. m; 735/ÜT).

2. Yasal Onalım Hakkı / Kanuni Şüfa Hakkı

Kanun’dan doğan bir haktır. TMK, m: 732′ye göre;

Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payım tamamen veya kısmen üçüncü kişiye sarması halinde, diğer paydaşlar onalım hakkım kullanabilirler.

Cebri artırmayla satışlarda onalım hakkı kulla­nılamaz (TMK. m: 733/1).

Onalım hakkından feragatin resmi şekilde yapıl­ması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta Onalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tabidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir {TMK. m: 733/11).

Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer pay­daşlara Noter aracılığıyla bildirilir (TMK. m: 733/III).

Onalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden 3 ay ve her halde satışın üzerinden 2 yıl geçmekle düşer (TMK. m: 733/IV). Bu süre, hak düşüren süredir.

Onalım davasını kimler açabilir?

Paydaş veya paydaşlar açabilir (TMK. m: 732).

Husumet, taşınmazdaki payı satın alana yöneltilir (TMK. m: 734/1).

Dava, taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır (HUMK. m: 13).

Dava nasıl görülür?

Hakim, davanın suresinde açılıp açılmadığını ince­ler. Suresinde açılmamışsa, davayı red eder.

Tapu kayıtlan getirtilir. Taraf şahitleri dmlenir.

Davacı (Onalım hakkı’sahibi), adına payın tesciline karar verilmeden önce, satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini, hakim tarafından belirlenen süre içinde hakimin belirleyeceği yere nakden yatırmakla yükümlü dür TMK. m: 734/11).