Kamulaştırmak istediği taşınmazı satın alma usulü ile elde edemeyen idare, taşınmazın maliki ne karşı, yetkili Asliye Hukuk mahkemesinde, “kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası” denen davayı açar. Davanın adından da anlaşılabileceği üzere bu davadaki amaç kamulaştırılan taşınmaz için idare tarafından taşınmazın malikine ne tutarda bir kamulaştırma bedeli ödeneceğini belirlemektir. Yoksa kamulaştırma işleminin kendisinin hukuka uygun bir işlem olup olmadığı bu dava kapsamında tartışılmaz. Taşınmazı kamulaştırılan malik, muhatap olduğu kamulaştırma işleminin hukuken sakat bir işlem olduğunu düşünüyorsa açılması gereken dava “kamulaştırma işleminin iptali davası” dır.
“Kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası” nın sonunda mahkemece kamulaştırma bedeli tespit edilir ve taşınmazın idare adına tescil edilmesine karar verilir. Duruma göre tescil yerine terkine (yani taşınmazın tapu kaydından düşülmesine) de karar verilebilir. Örneğin idare, bir arsayı yol yapmak için kamulaştırıyorsa, açacağı “kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası” nın sonunda arsa, yol olarak idare adına tescil edilmez. Bu anlamsız olur. Onun yerine arsanın yol olarak terkini karar verilir.